विचार

- राजु नेपाल  हालै नेपाल सरकारले पञ्चायत कालीन कानुनलाई विस्तापित गर्न विद्यालय शिक्षा विधेक २०८० संसदमा दर्ता गरेकाे छ । यहि विषयलाई लियर शिक्षक महासंघले भाद्र ३ बाट अनिश्चित कालीन विद्यालय बन्दकाे आह्वान गर्दै काठमाडौ केन्द्रित सडक आन्दाेलनमा उत्रिएकाे छ । यस विधेकमा मुलभुत रुपमा शिक्षाकाे अधिकार स्थानीय तहलाई दिएकाे छ । के संघीय सरकार यसरी पुर्ण रुपमा पन्छिन मिल्छ ? के स्थानीय सरकार शिक्षाकाे ठुलो भार बाेक्न तयार छन वा सक्षम छन ! जबकि बालकक्षा र कर्मचारिका हकमा साझेदारिमा न्युनतम वेतनकाे व्यवस्था गर्न त अधिकांस स्थानीय तहले सकेका छैनन । संविधानत माैलिक हक प्रदान गर्ने कुरा संघीय सरकारकाे दायित्व हाे । यस दायित्वबाट कसरी संघीय सरकार भाग्न मिल्छ? यहि प्रश्नहरुकाे खाेजि हाे अहिलेकाे शिक्षक आन्दोलन । अर्काे शिक्षककाे शैक्षिक याेग्यता आधारभुतका लागि स्नातक र माध्यमिकका लागि स्नातकोत्त...

  लेखक - दीपेन्द्र लो छोरा छोरीलाई युरोप अस्ट्रेलिया पठाउने , आफ्नो नाती नातीनिलाई मात्री भाषा नसिकाउने , उघोग व्यापर नगर्ने, राष्टृय राजनितीमा नलाग्ने , लोक सेवामा जान हतोत्सही गर्ने अनि अनि ताम्सालिङको नाराले मात्र रोजी रोटी र आत्म सम्मान दिन्छ ? भगवती पाण्डेको बोली गलत थियो । तामाङ समाज र बिज्ञहरुले बिरोध गरे । उनले मेरो नियत चोट पुर्याउने थिएन भनिन । कुरा सकिएको थियो । तामाङ समाज र तामाङ साथीहरु सडकमा उतृए । मैले सडक आन्दोलनलाई गलत भयो भनें । पार नलाग्ने आन्दोलन गरेर फाइदा छैन भनेको थिएँ । नतिजा मैले भनेको जस्तै भयो । बिचारको झाटारो बिचारले दिनु पर्थ्यो । तर मगर तामाङहरु चुके । नाङ्गै सहरमा घुमे । उनले भनेकी थिइन क्रस कजिनबाट जन्मिएको सन्तान अपराधी मानसिक्स्ता हुन्छन । कसैले प्रश्न गरेनन वलात्कार , ठगी , दलाली र झुठो बोल्ने ,किर्ते ठगिमा तिम्रो जाती किन अगाडी छ ? मल...

लेखक - केदार सिटौला भारतमा अनेकौं कम्युनिस्ट पार्टी छन्। तीमध्ये एउटा कम्युनिस्ट पार्टी हो सोसलिस्ट युनिटी सेन्टर अफ इन्डिया, जसलाई छोटकरीमा एसयुसिआई पनि भन्ने गरिन्छ। यो पार्टीको स्थापना शिवदास घोसले सन् १९४८ मा गरेका थिए । एसयुसिआइले मार्क्स, एंगेल्स, लेनिन, स्टालिन, माओ र शिवदास घोसको विचारलाई आफ्नो पार्टीको मार्गनिर्देशक सिद्धान्त मान्छ । भारतका अन्य कम्युनिस्ट पार्टीको तुलनामा यो पार्टी के अर्थमा फरक छ भने यसले भारतको राष्ट्रिय चरित्रलाई विश्लेषण गर्दै यसलाई एकाधिकारवादी र साम्राज्यवादी झुकाव भएको पुँजीवादी देश मान्छ र भारतमा सिधै समाजवादी क्रान्ति गर्नुपर्ने प्रस्ताव गर्छ । त्यसअनुसार यस पार्टीले सामाजवादी क्रान्तिको तयारीलाई आफ्नो प्रमुख कार्यनीति बनाएको छ । अर्कोतिर भारतका अन्य कम्युनिस्ट पार्टीहरु अझै पनि भारतलाई अर्ध सामन्ती र अर्ध औपनिवेशिक देश नै मान्छन्। अझै पनि भारतमा स...

नेकपा माओवादी केन्द्र का केन्द्रिय सदस्य तथा माओवादी केन्द्र का प्रचारप्रसार बिभागको सह- इन्चार्ज ले केन्द्रिय समितिमा आफ्नो तर्फबाट बैठकमा राख्नुभएको धारणा - मूल कार्यदिशा मूलतः सही छ तर यो क्रमशः प्रतिरक्षात्मक बन्दै आएको छ । कार्यक्रममा यो अभिव्यक्त हुँदा आत्मसुरक्षावादमा अभिव्यक्त हुन्छ । संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र जोगाउने, समावेशीता जोगाउने मात्रै भन्नुको अर्थ चालू अर्थराजनीतिलाई जोगाउने हो । यो संविधान, अहिलेको उत्पादन सम्बन्ध, अहिलेको श्रम विभाजनको व्यवस्थालाई अनन्तकालसम्म बचाउने हो । हजारौं वर्ष नेपालमा अपराधपूर्ण ढंगले शासन चलाएको राजतन्त्रवादीहरु यतिबेला आक्रामक छन्, पूरै रगतको आहालमा डुबुल्की मार्दै, परिवारको विघटन गर्दै, जेलनेल भोगेर आएकाहरु आत्मसुरक्षावादी हुने अवस्था किन आयो रु आत्मसुरक्षावादी हुनुमा नेतृत्वको नैतिक आचरण पनि केही हदसम्म मिसिएको छ । माओवादी निश्चितकालसम...

कहाँबाट कसरी बोलुन सचेत जनता , यहाँ आफूविपरीत बोल्नेबित्तिकै काटुँला, मारुँलाजस्तो गर्छन्। दल कुन बेला बिक्छ भन्ने ठेगान नहुने देशमा, नेताले कुन बेला गद्दारी गर्छ भन्ने देशमा, उनीहरूले देश नै नबेच्ला भन्न सकिन्न । अहिले कुन पार्टीको यस्तो नेता छ, जो उभिँदा सबै जातजाति, भाषाभाषीले मानोस् ? त्यही भएर सबैले मान्ने एउटा गर्विलो संस्था होस् भन्ने मान्यता हो । जब देशलाई संकट परेको बेला त्यो संस्था जहिले संकटमोचकका रूपमा उभिएको होस । यो जनता, राष्ट्र, राष्ट्रियता र धर्म संस्कृति तथा स्वपहिचानको पनि विषय हो नेपालमा । अहिले हामी निरपेक्ष भएका छौं भन्छौं तर कहिले अनुमान गर्नुभएको छ, यदि यहाँका अधिकांश जनताले वा अल्पसंख्यक जनताले नै किन नहोस्, अपनाउँदै आएको रीति रिवाज धर्म संस्कृति, परम्परा तथा मान्यता बिरुद्द यो देशको राष्ट्रपति उपराष्ट्रपति प्रधानमन्त्री सभामुख आदि आदिले बोल्न लेख्न र त्यो अ...

कथा                                                                            सग्लो मान्छे                                                                        ========                                                                लेखक - "चेतनपथ" माधव बिडारि                                                                                                                                    म बरन्डामा बसेर पुषे घाम ताप्दै असन बजारको चहलपहल हेर्दैछु।बाटोमा जिन्दगीसंग प्रतिस्पर्धा गर्नेहरुको भिड्ले भरीएको छ।मान्छेको लम्काइ देख्दा लाग्छ कोशौ टाढा जानको लागि एकाअर्कामा प्रतियोगिता चल्दैछ।म गजबले नियाल्दैछु; असन आफैमा अशक्त छ,ढुङ्गाको चेपबाट बनेको सुरुङ्ग जस्तै बाटो ,त्यसमा सलहका ताती जस्तै सामान किन्ने र बेच्नेको भिड अनि ईटाको चाङ जस्तै अवेवस्थित रुपले आकाशिएका घरहरू ।बाटोको छेउमा लम्पसार परेक...